Over het schrijven van een roman

De trap in de Arc de Triomphe

Je kunt vrijwel overal wel een vergelijking voor verzinnen, of een treffende metafoor waarbij het object weggelaten kan worden omdat het beeld voor zich spreekt. Daarbij is het van belang origineel te zijn, clichés te vermijden, hoewel een hoop kunst en literatuur bestaat bij de gratie van het cliché.

Een roman schrijven of afronden wordt wel vergeleken met een bevalling. Maar als je die zelf nooit lijfelijk hebt meegemaakt, kun je die vergelijking niet gebruiken. Wat dan? Deze trap, in de Arc de Triomphe, komt voor mij nog het meest in de buurt. De treden die je oploopt, in het begin nog soepel, maar naarmate je vordert, wordt het steeds zwaarder. Met voldoening kijk je soms achterom, met verlangen vermengd met onzekerheid kijk je vooruit. Hoelang zal het nog duren voor je er bent?

Maar ook het aflopen van een trap is bruikbaar als vergelijking. Je gaat de diepte in, steeds verder van waar je kwam, steeds meer naar de kern ergens verborgen. Je daalt af in het binnenste van je gedachten, in alle rust, ver van de bewoonde wereld. En daarna moet je weer naar boven om afstand te nemen, te kijken of het klopt, terwijl je iets meegenomen hebt van ver beneden.

En het trappenhuis waarin je gevangen zit, is als het verhaal. Er is een begin en een eind, soms moet je terug naar boven of naar beneden om nog eens te kijken hoe het daar ook alweer zat, soms sta je halverwege stil om uit te rusten, om na te denken, maar je moet verder.

Deze foto is van boven genomen, in 2021, het verhaal was nagenoeg af. Ik moest er nog een keer doorheen, terug naar beneden, om te voelen of het klopte wat ik had bedacht.